BEBEK & ÇOCUKLARDA ŞAŞILIK – GÖZ KAYMASI

Gözlerin paralel bakış pozisyonunu kaybederek farklı yönlere doğru bakmasına şaşılık veya göz kayması denir. Her bir gözde bulunan 6 adet kas, gözün çeşitli yönlere hareket etmesini sağlar. Bu   kaslardan birinde veya birkaçında kuvvet azlığı veya fazlalığı olması şaşılığa neden olur. Gözlerden bir tanesi tam karşıya bakarken diğeri içe, dışa, yukarı veya aşağıya bakma durumunda olabilir. Kayma durumu tek gözde veya her iki gözde aynı anda olabilir ayrıca sürekli olabileceği gibi zaman zaman da ortaya çıkabilir.

Şaşılığın Belirtileri

• Gözde paralelliğin kaybolması,
• Gözlerde sulanma ve  ağrı,
• Baş ağrısı,
• Çift görme,
• Üç boyutlu görüntünün kaybolması,
• Baş veya yüzün bir yana dönük olması

Şaşılık tedavi edilmezse çocuklarda gözde kayma olduğunda beyinde iki farklı görüntü ortaya çıkar, beyin kayan gözden gelen görüntüyü baskılar buda derinlik hissinde ve kayan gözde görüşte azalmaya neden olur bu nedenle göz tembelliği gelişir. Göz tembelliği ise ilk 7 yaş içersinde tedavisi yapılması gereken bir durumdur. Erişkinlerde ise aniden gelişen kaymalarda gözden gelen görüntü baskılanamadığı için çift görme ortaya çıkar ve günlük yaşantıda zorluklar yaşanır.

Şaşılık Tedavisi

Şaşılık Tedavisinde  amaç her iki gözün paralelliği sağlanarak bir arada görme gelişiminin ve derinlik hissinin arttırılmasıdır. Kaymanın sebebine göre tedavi planlanır.  Göz doktorununyapacağı özel muayene yöntemleri, tetkik aletleri ve testlerle şaşılık tanısı konulur.

Tedavi Yöntemleri:

 Optik Tedavi; Kırma kusurunun düzeltilmesi esasına dayanır. Sferik ve silindirik camlar veya prizmatik cam kullanılır. Kaymaya eşlik eden kırma kusuru varsa mutlaka düzeltilmelidir. 2-3 yaş arası ortaya çıkan kaymalar genellikle kırma kusuruna bağlıdır ve gözlükle tam olarak düzeltilebilir. Gözlük kullandığı halde düzelmeyen kaymalara ise cerrahi tedavi gerekir.

Ortoptik Egzersizler; Son yıllarda daha çok tanı amaçlı kullanılmaktadır. Amaç, hastanın iki gözle tek görebilmesini sağlayarak üç boyutlu görmenin arttırılmasıdır.

Medikal Tedavi; Midriyatik ve miyotik ilaçlar kullanılarak yapılan tedavidir.

Cerrahi Tedavi; Amaç, kaymanın düzeltilmesi, binoküler tek görmenin sağlanması ve estetik açıdan iyi bir görünüm elde edilmesidir. Cerrahi tedavi 6. Aydan itibaren başlar. Cerrahi girişim lazerle yapılmaz, gözün etrafındaki kasların yerleri değiştirilerek gözün pozisyonu ayarlanır.

Cerrahi tedavi gözlük ve kapamanın alternatifi değildir. Eğer hasta cerrahi öncesi gözlük takıyor ve kapama tedavisi görüyorsa cerrahi sonrası da gözlük ve kapama tedavisi devam edebilir.

Çocukluk döneminde yapılacak rutin muayeneler, gizli kaymaların, kırma kusurlarının, ailelerin fark edemediği küçük açılı kaymaların tanısı ve erken tedavisi açısından çok önemlidir. Dolayısıyla hiçbir problem olmasa dahi, çocuklara 2 aylıktan başlayarak 6. ayda, 1-3–5–7–12 yaşlarında göz muayenesi önerilmektedir. Erişkinlerde ani ortaya çıkan kaymalarda acilen göz doktoruna gidilmelidir ve diyabet, tiroid hastalığı, myestania gravis, beyin tümörleri veya felçler araştırılmalıdır. Çocukluktan beri olan kaymalar acil değildir rutin göz muayenesi dönemlerinde görülebilir. Erişkinlerde de şaşılık tedavi edilebilir.

 Çocukların mutlaka ilk muayene için ilk 3 yaş döneminde göz doktoruna götürülmesi gerekmektedir.

Şaşılık hakkında bilinmesi gerekenler:

• Şaşılık gözlerin paralel olarak bakamamasıdır.
• Çocuklarda en sık, içe kayma görülür.
• Şaşılıkta göz içe, dışa, yukarı veya aşağı kayabilir.
• Doğumdan sonra ilk 6 ay içinde saptanan bir içe kayma, bebek 1 yaşına gelene kadar kesinlikle tedavi edilmelidir.
• Özellikle içe kaymalarda, bir gözde tembellik gelişebilir.
• Göz tembelliğinin derinliği, şaşılığın miktarıyla ilgili değildir.
• Az miktardaki bir göz kaymasında, derin bir görme kaybı gelişebilir.
• Dışa kayma, erken evrede aralıklı olarak görülebilir.
• Bu tür bir kayma, zamanla kalıcı hale gelebilir.
• Dışa kayma, miyopiyle birlikte daha sıktır.
• Şaşılık ameliyatı, genel anestezi altında uygulanmalıdır.
• Cerrahide, göz küresi üzerinde yer alan hareket ettirici kaslarda, işlev artırıcı veya azaltıcı yönde değişiklikler yapılır.